Tác hại của tia laser đối với cơ thể người và cách phòng ngừa
Th9
Trong kỷ nguyên công nghệ 4.0, tia laser không còn xa lạ với đời sống hiện đại. Chúng hiện diện trong y tế, công nghiệp, thẩm mỹ và viễn thông, góp phần tạo nên những bước tiến vượt bậc. Theo Hiệp hội Công nghiệp Laser Quốc tế (ILA), thị trường ứng dụng laser toàn cầu đạt hơn 15 tỷ USD năm 2024, với tốc độ tăng trưởng trung bình 8,2%/năm.
Song song với những lợi ích đó, laser tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe, đặc biệt với mắt, da, hô hấp và hệ thần kinh. Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2024) cho biết, mỗi năm có khoảng 15.000 ca chấn thương mắt do laser, trong đó 60% xảy ra ở môi trường nghiên cứu và sản xuất.
Danh mục bài viết
Laser là gì?
Laser (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) – nghĩa là khuếch đại ánh sáng bằng bức xạ kích thích, được phát minh năm 1960 bởi Theodore Maiman.
Đặc điểm và ứng dụng nổi bật của tia laser
Đặc điểm
- Đơn sắc: chỉ phát ra ánh sáng với một bước sóng duy nhất.
- Định hướng cao: truyền đi xa mà ít bị phân tán.
- Đồng bộ: các photon phát ra cùng pha, tạo ra năng lượng tập trung mạnh mẽ.
Ứng dụng
- Y tế: hơn 200 loại phẫu thuật, nổi bật là LASIK với tỷ lệ thành công cải thiện thị lực đạt 96% (Harvard, 2023).
- Công nghiệp: cắt, khắc, hàn kim loại, đo đạc chính xác. Máy cắt laser fiber xử lý thép dày tới 25mm.
- Viễn thông: truyền dữ liệu tốc độ 1 terabit/giây qua cáp quang biển dài 10.000km.
- Thẩm mỹ: xóa xăm, trẻ hóa da, điều trị sắc tố. Ví dụ, laser Nd:YAG Q-switched có thể loại bỏ 85–95% mực xăm sau 5–10 buổi.
Tác hại của tia laser đối với con người
1. Tổn thương mắt
Mắt là bộ phận nhạy cảm nhất. Laser có thể làm hỏng võng mạc, giác mạc, thủy tinh thể, gây mù lòa.
Laser chỉ 1mW trong 3–5 giây đã có thể gây tổn thương võng mạc vĩnh viễn (Harvard, 2023).
Thủy tinh thể dễ bị đục, dẫn đến đục thủy tinh thể.
2. Tổn thương da
Bỏng da: từ nhẹ đến nặng tùy công suất.
Rối loạn sắc tố: da sẫm màu hơn do tăng melanin hoặc giảm sắc tố (da xuất hiện những mảng trắng không đều màu)
Ung thư da: nguy cơ cao nếu tiếp xúc với tia laser UV. WHO cảnh báo việc dùng giường tắm nắng UV tăng 75% nguy cơ ung thư da ở người dưới 30 tuổi.
Phản ứng viêm da thông thường: Sau khi tiếp xúc laser, da thường có biểu hiện sưng tấy, ửng đỏ, đau rát hoặc ngứa nhẹ. Đây là những phản ứng viêm phổ biến, cho thấy cơ thể đang đáp ứng với tổn thương và bắt đầu quá trình hồi phục.
Hiện tượng bong tróc: Ở các phương pháp laser xâm lấn, vùng da bị tác động có thể xuất hiện tình trạng bong tróc lớp biểu bì trong giai đoạn tái tạo. Đây là hiện tượng bình thường và thường biến mất sau vài ngày đến vài tuần.
Nguy cơ nhiễm trùng: Nếu khu vực da tổn thương không được giữ vệ sinh sạch sẽ, vi khuẩn có thể xâm nhập gây nhiễm trùng, nổi mụn nước, chảy dịch hoặc mưng mủ. Điều này không chỉ kéo dài thời gian hồi phục mà còn làm tăng nguy cơ để lại sẹo.
Hình thành sẹo: Khi da không được chăm sóc đúng cách hoặc xuất hiện nhiễm trùng, vùng tổn thương có thể để lại sẹo lồi hoặc sẹo lõm, ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
Da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời: Sau điều trị laser, làn da trở nên mỏng hơn và dễ bị tổn thương bởi tia UV. Việc không che chắn hoặc chống nắng đầy đủ có thể dẫn đến nám, sạm, hoặc tái phát các vấn đề sắc tố.
3. Ảnh hưởng khác
Đường hô hấp: khói từ vật liệu bị cắt/khắc gây kích ứng phổi.
Thần kinh: tiếp xúc lâu với laser công suất lớn gây đau đầu, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ.
Miễn dịch & sinh sản: nghiên cứu NIH (2022) cho thấy tiếp xúc 8 giờ/ngày trong 6 tháng có thể làm giảm 15–20% bạch cầu.
Phân loại mức độ nguy hiểm của laser
| Cấp độ | Công suất | Nguy cơ chính | Ví dụ thiết bị |
|---|---|---|---|
| Class 1 | Rất thấp | An toàn trong điều kiện bình thường | Máy in laser gia đình |
| Class 2 | < 1mW | Tạm an toàn (phản xạ chớp mắt) | Bút laser trình chiếu |
| Class 3R | ≤ 5mW | Nguy hiểm khi nhìn trực tiếp | Laser thí nghiệm nhỏ |
| Class 3B | 5–500mW | Gây hại nghiêm trọng cho mắt | Máy triệt lông laser |
| Class 4 | > 500mW | Bỏng da, cháy vật liệu, mù mắt | Máy cắt laser công nghiệp |
Cách phòng ngừa tác hại của tia laser
1. Trang bị bảo hộ cá nhân
Kính bảo hộ laser: giảm tới 99,9% cường độ ánh sáng.
Nghiên cứu NIOSH (2023): dùng kính đúng chuẩn giảm 95% nguy cơ tổn thương mắt.
2. Tuân thủ quy trình vận hành
Thực hiện theo tiêu chuẩn IEC 60825-1.
Luôn hướng chùm tia xa người và vật liệu dễ cháy.
3. Kiểm tra & bảo trì định kỳ
Bảo trì mỗi 3–6 tháng giảm 70% nguy cơ sự cố (FDA khuyến cáo).
Đảm bảo hệ thống quang học sạch, bộ phận làm mát ổn định.
4. Đào tạo an toàn laser
Khóa học 8–16 giờ giúp giảm 85% tai nạn lao động (ILSC, 2024).
Nội dung gồm: phân loại laser, nguy cơ sức khỏe, sử dụng bảo hộ và sơ cứu.
Địa chỉ mua máy cắt laser uy tín, giá tốt
Nếu bạn đang tìm kiếm máy cắt khắc laser chất lượng cao, Golden MicronVN là lựa chọn hàng đầu.
Vì sao nên chọn Golden MicronVN?
Độ chính xác cao, đường cắt mịn.
Tốc độ nhanh, ít tác động nhiệt.
Đa dạng ứng dụng trong sản xuất.
Dịch vụ hậu mãi uy tín, đội ngũ kỹ thuật giàu kinh nghiệm.
Golden MicronVN cam kết mang đến giải pháp laser tối ưu, từ thiết bị hiện đại đến hỗ trợ kỹ thuật chuyên sâu, giúp doanh nghiệp gia công hiệu quả và an toàn.
Thông tin liên hệ:
ĐỊA CHỈ: Km16 +50, QL5, Trai Túc, Trưng Trắc, Văn Lâm, Hưng Yên
Hotline : 0911 760 973
Email : gmicronvn@gmail.com
Quách Thư Quang là giám đốc kỹ thuật GOLDEN MICRON VN, chuyên gia trong lĩnh vực thiết bị máy móc công nghệ cao, đặc biệt là các hệ thống tích hợp quang, cơ, điện như máy cắt, khắc laser.